BAB 11: SURUHANJAYA

PENGENALAN

Pada bab ini, pelajar-pelajar akan diberi pendedahan mengenai Suruhanjaya di Malaysia yang merangkumi Suruhanjaya Tetap dan Suruhanjaya Khas atau Sementara. Di samping itu, pelajar-pelajar juga akan diterapkan dengan jenis, ciri-ciri dan fungsi setiap Suruhajaya yang dibentuk di Malaysia.

HASIL PEMBELAJARAN

Diakhir bab ini, pelajar diharapkan dapat :

1.    Menyatakan 2 jenis suruhanjaya yang terdapat di Malaysia.

2.    Mengenalpasti antara suruhanjaya tetap dan suruhanjaya sementara.

3.    Menerangkan tujuan penubuhan suruhanjaya.

4.    Menjelaskan peranan dan fungsi setiap suruhanjaya.

5.    Mengenalpasti bidang kuasa setiap suruhanjaya.

11.0  PENGENALAN

Suruhanjaya adalah satu badan khas yang ditubuhkan oleh pihak kerajaan dalam pemerintahan negara. Pembentukan suruhanjaya sama ada tetap atau sementara [1] adalah untuk memastikan suruhanjaya ini dapat menjalankan tugas pentadbiran dengan bijak, adil dan cekap, khususnya dalam membentuk negara yang aman dan harmoni.

 

 

11.1 CIRI-CIRI SURUHANJAYA:

i.      Sesebuah suruhanjaya mestilah bersifat adil dan berkecuali.

ii.     Sesebuah suruhanjaya bebas daripada pengaruh politik kerana:

1. Semua anggotanya dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong atas budi bicara baginda selepas menimbangkan nasihat Perdana Menteri dan selepas berunding dengan Majlis Raja-Raja;[2]
2. Hanya penjawat awam, hakim, dan golongan profesional boleh menganggotainya.

iii.    Anggota suruhanjaya hanya boleh dipecat melalui tribunal; Yang di-Pertuan                                                                             Agong  bertindak mengikut syor tribunal dan syor tribunal adalah muktamad.

iv.   Saraan semua anggota suruhanjaya ditetapkan oleh Parlimen dan ditanggung     oleh Kumpulan Wang Persekutuan yang disatukan.

11.2 JENIS-JENIS SURUHANJAYA

 

Contoh-contoh Suruhanjaya di Malaysia:

 

 

 

11.2.1 SURUHANJAYA TETAP

Terbahagi kepada 6 suruhanjaya utama iaitu:

SURUHANJAYA	BIDANG KUASA
Suruhanjaya Perkhidmatan Awam (SPA)	Menurut Perkara 139, bidang kuasa Suruhanjaya Perkhidmatan Awam meliputi semua orang yang menjadi anggota perkhidmatan awam am Persekutuan, semua orang yang menjadi anggota perkhidmatan awam bersama dan anggota-anggota perkhidmatan awam bagi Melaka dan Pulau Pinang. Perkhidmatan awam bersama bermaksud seseorang anggota mana-mana perkhidmatan awam yang diambil bekerja: (a)          sebahagian bagi maksud Persekutuan dan sebahagian bagi maksud Negeri,  atau (b)          bagi maksud dua buah Negeri atau lebih. ·         Semua tatatertib anggota perkhidmatan awam Persekutuan dan Negeri dipertanggungjawabkan kepada Suruhanjaya perkhidmatan Awam sebagaimana yang temaktub dalam Perkara 139 Perlembagaan Persekutuan. ·         Suruhanjaya Perkhidmtan Awam terdiri daripada anggota-anggota berikut: (a)  pengerusi (b)  timbalan pengerusi (c)  empat hingga 30 orang ahli ·         Pengerusi dan timbalan pengerusi dialantik daripada: (a)  orang-orang yang menjadi anggota mana-mana perkhidmatan awam, atau (b)  bekas anggota mana-mana perkhidmatan awam yang telah bersara tidak lebih daripada lima tahun sebelum tarikh mereka dilantik Tugas-tugas Suruhanjaya: ·         Perkhidmatan Awam (tertakluk kepada perkhidmatan-perkhidmatan awam yang diliputi oleh bidang kuasanya termasuk: i.      Membuat perlantikan kakitangan awam dalam perkhidmatan pentadbiran Kerajaan Persekutuan. (Pengambilan kakitangan Kumpulan D, iaitu kakitangan rendah dan buruh kasar boleh dibuat berdasarkan peruntukan tertentu oleh pihak Kementerian atau Ketua-ketua Jabatan). ii.     Membuat perlantikan bagi perkhidmatan awam di negeri-negeri seperti Melaka, Pulau Pinang, Perlis dan Negeri Sembilan. iii.    Mengambila alih tugas-tugas Suruhanjaya Perkhidmatan Kereta Api (Tanah Melayu) yang telah dibubarkan. iv.   Bebarapa aspek berikut adalah tugas-tugas yang lebih terperinci yang dilakukan oleh SPA berhubung dengan bidang kuasanya dalam urusan pentadbiran awam : i.      Jenis perkhidmatan yang diurus berupa perkhidmatan tetap, sementara dan kontrak. ii.     Membuat pinjaman atau pertukaran kakitangan di peringkat kementerian atau di negeri dan daerah. iii.    Membuat pengesahan untuk seseorang kakitangan perkhidmatan awam. iv.   Membuat pengesahan untuk seseorang kakaitangan diletakkan dalam taraf sah dan berpencen (iaitu yang berkhidmat tidak kurang daripada sepuluh tahun. v.    Membuat pertukaran tetap kakitangan awam pada skim gaji yang berbeza atau pada jawatan yang berbeza. vi.   Menjaga kenaikan pangkat kakitangan dalam perkhidmatan Keretapi Tanah Melayu dan perkhidmatan awam Negeri Sembilan (bagi negeri-negeri lain serta dalam perkhidmatan persekutuan dibuat oleh Lembaga kenaikan pangkat di Peringkat Kementerian atau Jabatan tertentu) . vii.  Membuat pemecatan dan mengambil tindakan disiplin tertentu yang sewajarnya ke atas kakitangan awam Kumpulan A, B dan C.
Suruhanjaya Pilihan Raya	Bagi memastikan pilihan raya bebas daripada sebarang pengaruh dan penyelewengan, Perlembagaan menghendaki satu suruhanjaya bebas ditubuhkan bagi menguruskan proses pilihan raya termasuklah: (a)           menyemak persempadanan kawasan pilihan raya untuk Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri  (b)           menyemak daftar pemilih (pengundi) (c)           menetapkan peraturan-peraturan dalam pilihan raya (d)           mengendalikan pendaftaran dan penamaan calon (e)           mengira undi dan mengisytiharkan keputusan pilhan raya Perkara 113 Perlembagaan Persekutuan menamakan suruhanjaya bebas tersebut sebagai Suruhanjaya Pilihan raya (SPR). Perkara 113 Fasal 4 dalam Perlembagaan Persekutuan memberi kuasa kepada SPR untuk mengadakan apa-apa pilihan raya lain selain pilihan raya untuk Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri, misalnya pilihan raya bagi memilih anggota Dewan Negara jika diarahkan oleh Parlimen (Perkara 120) dan (Perkara 45 Fasal 4). SPR diberi kuasa untuk menggubal kaedah-kaedahnya sendiri setakat yang perlu dan tertakluk pula di bawah undang-undang Persekutuan bagi menjalankan tugas-tugasnya (Perkara 113 Fasal 5). ·         Anggota SPR dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong setelah berunding dengan Majlis Raja-Raja. ·         Dianggotai oleh: (a)  pengerusi (b)  timbalan pengerusi (c)  tiga orang ahli [3] Orang yang dilantik hendaklah orang-orang yang boleh menimbulkan keyakinan dan kepercayaan awam terhadap kewibawaaan SPR. (Perkara 114 Fasal 2) Anggota-anggota SPR tamat tempoh perkhidmatan mereka setelah berusia 65 tahun atau dipecat oleh Yang di-Pertuan Agong atas alasan muflis atau menjawat jawatan bergaji atau menjadi anggota Dewan Rakyat atau Dewan Undangan Negeri . (Perkara 114 Fasal 3)[4] ·         Saraan untuk anggota-anggota SPR ditentukan oleh Parlimen melalui bayaran daripada Kumpulan Wang yang disatukan. SPR tidak mempunyai ramai petugas atau kakitangan untuk melaksanakan tanggungjawab yang besar. Oleh itu, Perkara 115 memberi kuasa kepada SPR untuk mendapatkan bantuan daripada pihak berkuasa awam.
Suruhanjaya Perkhidmatan Pelajaran	Menurut Perkara 141A, bidang kuasa Suruhanjaya Perkhidmatan Pelajaran meliputi semua orang yang menjadi anggota perkhidmatan pelajaran. Suruhanjaya Perkhidmatan Pelajaran terdiri daripada anggota-anggota yang berikut: (a)  pengerusi (b)  timbalan pengerusi (c)  empat hingga lapan orang anggota lain. Tugas-tugas Suruhanjaya Perkhidmtan Pelajaran termasuk: (a)    melantik, mengesahkan jawatan, menaikkan pangkat dan menukar anggota-anggota perkhidmatan pelajaran; (b)    memasukkan anggota-anggota perkhidmatan pelajaran ke dalam perjawatan tetap atau pencen; menjalankan kawalan tatatertib terhadap anggota-anggota perkhidmatan pelajaran.
Suruhanjaya Perkhidmatan Polis	Menurut Perkara 140, bidang kuasa Suruhanjaya Perkhidmatan Polis meliputi semua orang yang menjadi anggota pasukan polis. Suruhanjaya Perkhidmatan polis terdiri daripada anggota-anggota yang berikut: (a)  Menteri Keselamatan Dalam Negeri yang akan menjadi Pengerusi; (b)  Ketua Polis Negara ( sebagai pemerintah seluruh pasukan polis); (c)  Ketua Setiausaha Kementerian Keselamatan Dalam Negeri; (d)  Seorang anggota Suruhanjaya Perkhidmatan Awam; (e)  Dua hingga enam orang anggota lain. ·         Tugas-tugas Suruhanjaya Perkhidmatan Polis termasuk: (a)  melantik, mengesahkan jawatan, menaikkan pangkat , dan menukar anggota-anggota pasukan polis; (b)  memasukkan anggota-anggota pasukan polis ke dalam penjawatan tetap atau pencen; (c)  menjalankan kawalan tatatertib terhadap anggota-anggota pasukan polis.
Suruhanjaya Perkhidmatan Kehakiman Dan Undang-Undang	Menurut Perkara 138 , bidang kuasa Suruhanjaya Perkhidmatan Kehakiman dan Undang-undang meliputi semua anggota perkhidmatan kehakiman dan undang-undang. Suruhanjaya ini terdiri daripada anggota-anggota yang berikut: (a)                Pengerusi Suruhanjaya Perkhidmatan Awam yang akan menjadi Pengerusi Suruhanjaya Perkhidmatan Kehakiman dan Undang-undang; (b)                Peguam Negara atau Peguam Cara Negara; (c)                Seorang atau beberapa orang anggota lain yang dilantik daripada orang-orang yang menjadi atau yang telah menjadi atau yang berkelayakan menjadi hakim Mahkamah Persekutuan, Mahkamah Rayuan, atau Mahkamah Tinggi. Setiausaha Suruhanjaya Perkhidmatan Awam juga akan  menjadi setiusaha Suruhanjaya Perkhidmatan Kehakiman dan Undang-undang. Tugas-tugas Suruhanjaya Perkhidmatan Kehakiman dan Undang-undang termasuk: (a)  melantik dan mengesahkan jawatan anggota-anggota perkhidmatan kehakiman dan undang-undang seperti majistret dan kakitangan Jabatan Peguam Negara; (b)  menjalankan kawalan tatatertib terhadap anggota-anggota perkhidmatan kehakiman dan undang-undang seperti majistret dan kakitangan mahkamah.
Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia	·         Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) yang dahulunya dikenali sebagai Badan Pencegah Rasuah, Malaysia atau singkatannya BPR mula beroperasi pada 1 Oktober 1967 sebagai sebuah jabatan penuh. ·         Akhirnya pada 1 Januari 2009, ia diambilalih oleh SPRM. Ketua SPRM sekarang ini adalah Datuk Seri Ahmad Said Hamdan. ·         Struktur organisasi Badan Pencegah Rasuah Malaysia (BPR) adalah salah sebuah agensi di bawah Jabatan Perdana Menteri Malaysia. Sungguhpun ia terletak di bawah Jabatan Perdana Menteri tetapi itu hanyalah sekadar melibatkan urusan kewangan dan kakitangan sahaja. ·         Urusan harian BPR dilaksanakan secara bebas dan berkecuali oleh pegawai-pegawainya di bawah pengawasan Ketua Pengarah tanpa campur tangan daripada mana-mana pihak. ·         BPR diketuai oleh seorang Ketua Pengarah yang dilantik oleh Seri Paduka Baginda Yang Di Pertuan Agong di bawah Seksyen 3(2) Akta Pencegahan Rasuah, 1997 atas nasihat Perdana Menteri Malaysia dan beliau dibantu oleh dua orang Timbalan Ketua Pengarah. Ketua Pengarah BPR pada masakini adalah Dato' Seri Hj Ahmad Said b. Hamdan. ·         BPR mempunyai 9 bahagian di peringkat Ibu Pejabat serta 15 buah pejabat peringkat negeri diketuai oleh seorang Pengarah Negeri. Fungsi Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia diperuntukkan di bawah Seksyen 7 Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) 2009 iaitu: Menerima dan menimbangkan apa-apa aduan tentang pelakuan kesalahan di bawah Akta ini dan menyiasat mana-mana aduan itu sebagaimana yang difikirkan praktik oleh Ketua Pesuruhjaya atau pegawai-pegawai itu; a)    Mengesan dan menyiasat -        (i)  Apa-apa kesalahan yang disyaki di   bawah Akta ini;       (ii)  Apa-apa percubaan yang disyaki untuk melakukan apa-apa kesalahan dibawah Akta ini; dan      (iii)  Apa-apa komplot yang disyaki untuk melakukan apa-apa kesalahan di bawah Akta ini; b)    Meneliti amalan, sistem dan tatacara badan-badan awam untuk memudahkan penemuan kesalahan di bawah Akta ini dan untuk menghasilkan kajian semula amalan, sistem atau tatacara itu yang pada pendapat Ketua Pesuruhjaya mungkin membawa kepada rasuah; c)    Mengarahkan, menasihati dan membantu mana-mana orang, atas permintaan orang itu, tentang cara-cara bagaimana rasuah dapat dihapuskan oleh orang itu; d)    Mendidik orang ramai untuk menentang rasuah; dan e)    Mendapatkan dan memelihara sokongan orang ramai dalam memerangi rasuah

11.2.2 SURUHANJAYA TIDAK TETAP / SEMENTARA / KHAS

i.      Suruhanjaya Khas diwujudkan secara sementara (ad hoc) untuk                   membincang dan mengkaji masalah-masalah yang timbul serta mencari jalan penyelesaian ke atas masalah tersebut.

ii.     Ahli-ahli Suruhanjaya ini terdiri daripada:

1. pengerusi
2. dua orang ahli lain

iii. Antara suruhanjaya khas yang pernah diwujudkan ialah:

1. Suruhanjaya Gaji Aziz
2. Suruhanjaya Gaji Harun
3. Suruhanjaya Diraja tentang Gaji dan Syarat-syarat Perkhidmatan bagi Pihak Berkuasa Tempatan dan pihak Berkuasa Perbadanan, 1973. [5]
4. Suruhanjaya Khas Penambahbaikkan Perjalanan dan Pengurusan Polis Diraja Malaysia ditubuhkan pada tahun 2004 atas syor Perdana Menteri Malaysia.

iv. Tugas-tugas suruhanjaya khas ini termasuk:

a.    menyiasat fungsi dan tanggungjawab Polis Diraja Malaysia (PDRM) dalam menguatkuasakan undang-undang negara;

b.    menyiasat keperluan sumber manusia PDRM;

c.    menyiasat etika kerja dan prosedur bagi kakitangan PDRM;

d.    menyiasat isu-isu hak asasi manusia yang berkaitan dengan tugas-tugas PDRM.

KESIMPULAN

           

Suruhanjaya di Malaysia merupakan satu badan khas yang ditubuhkan untuk melancarkan perjalanan pertadbiran negara. Pembentukan suruhanjaya samada tetap atau sementara adalah untuk memastikan suruhajaya ini dapat menjalankan tugas pentadbiran dengan bijak, adil dan cekap, khususnya dalam membentuk negara yang aman dan harmoni.

RUJUKAN

1.         Anggota Persatuan Penerbit Buku Malaysia (2004), Malaysia Kita, Selangor: ILBS.

2.         Mardiana Nordin & Hasnah Hussiin (2004), Pengajian Malaysia, Selangor: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd.

3.            Wong Khek Seng, et.al. (2006) Pengajian Am STPM, Selangor: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd.

4.            Nazaruddin bin Hj. Mohd Jali, et.al. (2004), Pengajian Malaysia: Kenegaraan dan Kewarganegaraan, Selangor: Prentice Hall.

---

[1] Anggota Persatuan Penerbit Buku Malaysia ( 2004 ), Malaysia Kita, Selangor: ILBS, hlm. 220.

[2] Mardiana Nordin, et. al, (2004) Pengajian Malaysia, Selangor: Fajar Bakti Sdn. Bhd., hlm. 89.

[3] Wong khek Seng, et.al, (2006) Pengajian Am STPM, Selangor: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd., hlm. 48.

[4] Nazaruddin bin Hj. Mohd Jali, et.al, (2004), Pengajian Malaysia: Kenegaraan dan Kewarganegaraan, Selangor: Prentice Hall, 2004, hlm. 132.

[5] Wong Khek Seng, et.al, (2006), Pengajian Am STPM, Selangor: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd., hlm. 51.